एखाद्या उच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश आपल्या सहीनिशी, आपल्या पदाचा राजीनामा देऊ शकतो. असा राजीनामा कोणाकडे सादर करणे आवश्यक आहे?

पर्याय 4  योग्य आहे. Key Points

• भारतीय संविधानाचे अनुच्छेद 217, उच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशाच्या पदावरील नियुक्ती व अटींशी संबंधित आहे.
• (1) उच्च न्यायालयाच्या प्रत्येक न्यायाधीशाची नियुक्ती, राष्ट्रपती, आपल्या सहीनिशी अधिपत्राद्वारे आणि अनुच्छेद 124A मध्ये उल्लेखित राष्ट्रीय न्यायिक नियुक्ती आयोगाच्या आणि संबंधित राज्याच्या राज्यपालांच्या शिफारशीवर करेल. सरन्यायाधीश, उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश यांव्यतिरिक्त इतर न्यायाधीशांची नियुक्ती, अनुच्छेद 224 मध्ये प्रदान केल्याप्रमाणे, अतिरिक्त किंवा कार्यवाहक न्यायाधीशाच्या संदर्भात, आणि इतर कोणत्याही प्रकरणात, तो वयाची बासष्ट वर्षे पूर्ण होईपर्यंत पद आपले धारण करेल:
• दिले आहे:
  • (a) न्यायाधीश, राष्ट्रपतींना उद्देशून आपल्या सहीनिशी, आपल्या पदाचा राजीनामा देऊ शकतात;
  • (b) सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशाला पदावरून दूर करण्यासाठी अनुच्छेद 124 च्या खंड (4) मध्ये प्रदान केलेल्या पद्धतीने राष्ट्रपती एखाद्या न्यायाधीशाला त्याच्या पदावरून दूर करू शकतात;
  • (c) न्यायाधीशाचे पद, सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून राष्ट्रपतींद्वारे नियुक्त केल्यामुळे किंवा राष्ट्रपतींद्वारे भारताच्या हद्दीतील इतर कोणत्याही उच्च न्यायालयात त्यांची बदली केल्यामुळे रिक्त होते.
• (2) जर एखादी व्यक्ती भारताचा नागरिक असल्याशिवाय उच्च न्यायालयाचा न्यायाधीश म्हणून नियुक्तीसाठी पात्र होणार नाही, आणि त्याने:
  • भारताच्या हद्दीत किमान दहा वर्षे न्यायिक पद सांभाळलेले असावे; किंवा
  • किमान दहा वर्षे उच्च न्यायालयाचा किंवा सलग अशा दोन किंवा अधिक न्यायालयांचा वकील असले पाहिजे.