Question
Download Solution PDFविरल माध्यमापासून घन माध्यमाकडे प्रवास करताना प्रकाश किरण _______.
This question was previously asked in
CDS 02/2021: GK Previous Paper (Held On 14 Nov 2021)
Answer (Detailed Solution Below)
Option 2 : संथ गतीने जातो आणि स्तंभिकेच्या दिशेने झुकतो
Free Tests
View all Free tests >
UPSC CDS 01/2025 General Knowledge Full Mock Test
120 Qs.
100 Marks
120 Mins
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर म्हणजे संथ गतीने जातो आणि स्तंभिकेच्या दिशेने झुकतो.
Key Points
अपवर्तन
- माध्यमात प्रवेश केल्यानंतर प्रकाश किरणांच्या झुकण्यामुळे त्यांचा त्याचा वेग बदलतो.
- प्रकाशाच्या अपवर्तनामुळे, जेव्हा प्रकाश किरण विरल माध्यमामधून घन माध्यमाकडे जातो, तेव्हा दोन माध्यमांच्या स्तंभिकेच्या दिशेने झुकतो. झुकण्याचे प्रमाण दोन माध्यमांच्या अपवर्तनाच्या निर्देशांकांवर अवलंबून असते.
- विरळ माध्यमाकडून घन माध्यमाकडे प्रवास करणारा प्रकाश किरण संथ गतीने जातो आणि स्तंभिकेच्या दिशेने झुकतो. म्हणून, पर्याय 2 योग्य आहे.
- जेव्हा प्रकाश किरण घन माध्यमापासून विरल माध्यमाकडे जातो तेव्हा तो वेग वाढवतो आणि स्तंभिकेपासून दूर झुकतो.
- अपवर्तित कोन किंवा प्रकाशाच्या झुकण्याचे प्रमाण दोन माध्यमांच्या अपवर्तक निर्देशांकावर (μ) अवलंबून असते.
- जेव्हा प्रकाश कमी अपवर्तक निर्देशांकातून, जसे की हवा (जलद माध्यम किंवा प्रकाशिकीय दृष्ट्या दुर्मिळ माध्यम) उच्च अपवर्तक निर्देशांकाकडे, जसे काच (संथ माध्यम किंवा प्रकाशिकीय दृष्ट्या घन माध्यम) प्रवास करतो, त्याचा वेग कमी होतो आणि स्तंभिकेच्या दिशेने झुकतो.
- जेव्हा प्रकाश उच्च अपवर्तक निर्देशांकातून जसे की काच (संथ मध्यम किंवा प्रकाशिकीय दृष्ट्या घन माध्यम) कमी अपवर्तक निर्देशांकाकडे, हवेसारख्या (वेगवान मध्यम किंवा प्रकाशिकीय दृष्ट्या दुर्मिळ माध्यम) प्रवास करतो, तेव्हा त्याचा वेग वाढतो आणि तो स्तंभिकेपासून दूर झुकतो.
Latest CDS Updates
Last updated on Jun 18, 2025
-> The UPSC CDS 2 Registration Date has been extended at upsconline.gov.in. for 453 vacancies.
-> Candidates can now apply online till 20th June 2025.
-> The CDS 2 Exam will be held on 14th September 2025.
-> Attempt UPSC CDS Free Mock Test to boost your score.
-> The selection process includes Written Examination, SSB Interview, Document Verification, and Medical Examination.
-> Refer to the CDS Previous Year Papers to enhance your preparation.