भारतात पल्स पोलिओ लसीकरण कार्यक्रम कोणत्या वर्षी सुरू करण्यात आला?

संकल्पना:

• पोलिओ हा पोलिओमायलिटिस या रोगाचा शब्द किंवा समानार्थी शब्द आहे.
• हा एक विषाणूजन्य रोग आहे जो प्रामुख्याने लहान मुलांना प्रभावित करतो.
• हा विषाणू व्यक्ती-व्यक्तीद्वारे प्रसारित होतो म्हणजेच हा एक संसर्गजन्य रोग आहे.
• मल-तोंडी मार्ग आणि दूषित पाणी किंवा अन्नाद्वारे द्वारे प्रसारित केला जातो.
• पोलिओच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये ताप, थकवा, डोकेदुखी, उलट्या, मान कडक होणे आणि हातपाय दुखणे यांचा समावेश होतो.
• थोड्या प्रमाणात प्रकरणांमध्ये, रोगामुळे पक्षाघात होतो, जो बऱ्याचदा कायमस्वरूपी असतो.
• पोलिओवर कोणताही इलाज नाही, तो केवळ लसीकरणानेच टाळता येऊ शकतो.

स्पष्टीकरण:

• लसीकरण कार्यक्रमात फ्रॅक्शनल-डोस इनएक्टिव्हेटेड पोलिओव्हायरस लस सादर करणारा भारत हा जगातील पहिला देश होता.
• भारताने 2 ऑक्टोबर 1995 रोजी पल्स पोलिओ लसीकरण कार्यक्रम सुरू केला.
• दोन दशकांत भारताला जागतिक आरोग्य संघटनेकडून 27 मार्च 2014 रोजी 'पोलिओमुक्त प्रमाणपत्र' मिळाले.  
• 13 जानेवारी 2011 रोजी पश्चिम बंगालमधील हावडा येथे पोलिओचा शेवटचा रुग्ण आढळला होता. 
• WHO ने हा कार्यक्रम 1985 मध्ये सुरू केला.

अशाप्रकारे, 1995 साली भारतात पल्स पोलिओ लसीकरण कार्यक्रम सुरू करण्यात आला.

• राष्ट्रीय कर्करोग नोंदणी कार्यक्रम 1962 मध्ये सुरू झाला.
• राष्ट्रीय कुष्ठरोग निर्मूलन कार्यक्रम 1955 मध्ये 1983 मध्ये सुरू झाला.
• सार्वत्रिक लसीकरण कार्यक्रम (यूआयपी) 1985 मध्ये सुरू झाला.