कोरड्या पडलेल्या जुन्या विहिरी आपण सगळेच पाहतो. आपली वडीलधारी मंडळी सांगतात की सुमारे 25-30 वर्षांपूर्वी या विहिरींमध्ये पुरेसे पाणी होते, परंतु आता त्या पूर्णपणे आटल्या आहेत. खालीलपैकी विहिरींमधील पाणी आटण्याची संभाव्य योग्य कारणे निवडा.

A. ज्या सरोवरांमध्ये (तलाव) पावसाचे पाणी गोळा केले जाते ते आता अस्तित्वात नाहीत.

B. झाडे, विहीर आणि जवळपासच्या परिसरातील माती आता डांबर/सिमेंटने झाकली गेली आहे.

C. प्रत्येक घरात नळ असल्याने कोणीही विहिरी वापरत नाही.
D. भूगर्भातील पाणी काढण्यासाठी अनेक विद्युत मोटर चलित पंप आले आहेत.

Question

Question

This question was previously asked in

CTET July 2019 Paper I (L - I/II: Hindi/English/Sanskrit) (Hinglish Solution)

Attempt Online

Answer 1

संकल्पना:

भूगर्भातील पाण्याचा पुरवठा अमर्यादित नाही किंवा तो नेहमीच चांगल्या दर्जात उपलब्ध नसतो.
भूगर्भातील पाणी विहिरीद्वारे उपलब्ध होते.

स्पष्टीकरण:

विहिरींमधील पाणी आटण्याची कारणे आहेत:

जवळपासच्या परिसरात अनेक बोअरिंग पंप आहेत.
वापरात वाढ.
झाडे, विहीर आणि जवळपासच्या परिसरातील माती आता सिमेंटने झाकली गेली आहे.
वाढत्या लोकसंख्येला पाण्याची अधिक आवश्यकता आहे.
विहिरींमध्ये पाणी नसल्याने कचरा टाकला जातो.
ज्या तलावांमध्ये पर्जन्यजल जमा होत असे ते तलाव आता अस्तित्वात नाहीत.
जवळपासच्या भागात कमी झाडे, म्हणजे कमी पर्जन्य, म्हणजे कमी पृष्ठभागापर्यंत झिरपणे.

Key PointsA. ज्या तलावांमध्ये पावसाचे पाणी गोळा केले जात असे ते तलाव आता अस्तित्वात नाहीत. - योग्य

B. झाडे, विहीर आणि जवळपासच्या परिसरातील माती आता डांबर/सिमेंटने झाकली गेली आहे. - योग्य

C. प्रत्येक घरात नळ असल्याने कोणीही विहिरी वापरत नाही. - अयोग्य

D. भूगर्भातील पाणी काढण्यासाठी अनेक विद्युत मोटर चलित पंप आले आहेत. - योग्य

Additional Information

बावरी:

बावरी या जमिनीत बांधलेल्या खोल विहिरी आहेत.
पर्जन्यजल सिंचनाची ही पारंपरिक पद्धत होती.
पाऊस पडला की, टाकीत पाणी साचते.
त्या जमिनीत खोलवर बांधल्या जातात जेणेकरून पाण्याचे सहज बाष्पीभवन होणार नाही आणि पाणी टंचाईच्या काळात ते वापरता येईल.