स्टील रिसर्च टेक्नॉलॉजी मिशन ऑफ इंडिया अंतर्गत उद्योग, शैक्षणिक संस्था, संशोधन संस्था आणि स्टार्टअप्सना जोडण्यासाठी सुरू केलेल्या सहयोगी व्यासपीठाचे नाव काय आहे?

योग्य उत्तर स्टीलकोलॅब आहे.

In News 

• स्टील रिसर्च टेक्नॉलॉजी मिशन ऑफ इंडिया (SRTMI) ने 12 मार्च 2025 रोजी नवी दिल्लीतील विज्ञान भवन येथे तीन नवीन संशोधन आणि विकास योजना आणि एक वेब पोर्टल सुरू केले.
• स्टील आणि अवजड उद्योग राज्यमंत्री श्री भूपतिराजू श्रीनिवास वर्मा यांनी नवोन्मेष आणि सहकार्याला चालना देण्यासाठी स्टीलकोलॅब प्लॅटफॉर्मचे उद्घाटन केले.

Key Points 

• स्टीलकोलॅब हे एक सहयोगी व्यासपीठ आहे जे उद्योगातील नेते, संशोधक, स्टार्टअप्स आणि शैक्षणिक संस्थांना जोडण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे.
• यामुळे स्टील उद्योगांना समस्या निर्माण करण्यास मदत होते, तर संशोधक आणि स्टार्टअप्स त्यांच्या नाविन्यपूर्ण कल्पना सादर करू शकतात.
• हे व्यासपीठ डीकार्बोनायझेशन, डिजिटलायझेशन आणि प्रगत स्टील विकासावर लक्ष केंद्रित करते.
• हे स्टील क्षेत्रात संशोधन आणि नवोपक्रमाला चालना देण्यासाठी मॅचमेकिंग हब म्हणून काम करते.

Additional Information 

• SRTMI ने सुरू केलेल्या तीन संशोधन आणि विकास योजना
  • आव्हान पद्धत - उद्योग-व्यापी महत्त्वाच्या आव्हानांची ओळख पटवणे आणि त्यांचे निराकरण करणे.
  • ओपन इनोव्हेशन मेथड - शैक्षणिक संस्था आणि संशोधकांकडून ओपन संशोधन प्रस्तावांना पाठिंबा देणे.
  • स्टार्ट-अप अ‍ॅक्सिलरेटर - स्टील तंत्रज्ञानाच्या नवोपक्रमात सुरुवातीच्या टप्प्यातील स्टार्टअप्सना पाठिंबा देणे.
• प्रमुख उद्योग सहभाग
  • प्रमुख स्टील कंपन्या: SAIL, JSW, JSPL, NMDC, JSL, RINL, MECON.
  • शैक्षणिक संस्था: IT कानपूर, IT बॉम्बे, IT खरगपूर, IT रुरकी, IT बीएचयू, IT हैदराबाद, IT मद्रास, इत्यादी.
  • संशोधन संस्था: CSIR-IMMT आणि स्वीडिश एनर्जी एजन्सी आणि आशियाई विकास बँक सारख्या आंतरराष्ट्रीय संस्था.
• सरकारचे व्हिजन
  • भारताचे 2030 पर्यंत 300 मेट्रिक टन स्टील क्षमता गाठण्याचे उद्दिष्ट आहे.
  • 2030 पूर्वी दरडोई स्टीलचा वापर सुमारे 100 किलोवरून सुमारे 158 किलोपर्यंत वाढण्याचा अंदाज आहे.
  • स्टील उद्योगात AI/ML चा अवलंब, डिजिटलायझेशन आणि डीकार्बोनायझेशनवर भर.