तपांबर
Question
Download Solution PDFकोणत्या वातावरणीय थरात असलेले आयन्स वायरलेस संप्रेषणास मदत करतात?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर आयनांबर आहे.
Key Points
वातावरणात विविध घनता आणि तापमान असलेले विविध थर असतात. वातावरणाचे थर तापमानाच्या स्थितीनुसार पाच वेगवेगळ्या विभागांत विभागला जातात.
ते तपांबर, स्थितांबर, मध्यांबर, आयनांबर आणि बाह्यांबर हे आहेत.
तपांबर
-
हा पृथ्वीवरील वातावरणाचा सर्वांत खालचा थर आहे ज्यात सर्व वातावरणीय बदल घडतात. त्यात वातावरणातील एकूण वायुपैकी 75% हवा असते.
- त्याची सरासरी उंची/जाडी 13 किमी आहे आणि ती ध्रुवांजवळ 8 किमी आणि विषुववृत्ताजवळची 18 किमी अशी विस्तारत जाते.
- तपांबराची जाडी ही विषुववृत्ताकडे जाड असते,कारण जोरदार कॉन्व्हेन्शनल प्रवाहांमुळे उष्णता उंचावर नेली जाते.
- या थरात धूलिकण आणि पाण्याची वाफ असते.
- सर्व वातावरणातील आणि हवामानातील बदल याच थरात घडून येतात.
- सर्व जैविक कृतींकरता हाच थर अतिमहत्त्वाचा आहे.
- तपांबर आणि स्थितांबराला एकमेकांपासून वेगळे करणाऱ्या थराला तपस्तब्धी (ट्रोपोपॉझ) म्हणतात.
- ट्रोपोपॉझ थरातील हवेचे विषुववृत्तावरील तापमान सुमारे ऋण 80 अंश सेल्सिअस तर ध्रुवांवरील तापमान सुमारे ऋण 45 अंश सेल्सिअस असते.
- येथील तापमान जवळजवळ स्थिर असते आणि म्हणून याला तपस्तब्धी म्हणतात.
स्थितांबर
- तपस्तब्धीवर /ट्रोपोपॉझवर स्थितांबर असते. आणि त्याची जाडी 50 किमीपर्यंत विस्तारलेली असते.
- स्थितांबराचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे यात ओझोनचा थर आहे.
- हा थर अतिनील किरणे शोषतो आणि पृथ्वीवरील जीवनाचे तीव्र, हानिकारक उर्जारूपांपासून, प्रारणांपासून रक्षण करतो.
- स्थितस्तब्धी (स्ट्रेटोपॉझ) हा स्थितांबराच्या वर असतो.
मध्यांबर
- हा थर स्थितांबराच्या वर असतो,ज्यांचा 80 किमी उंचीपर्यंत विस्तार असतो.
- या थरात उंचावर गेले की तापमान कमी कमी होत जाते आणि 80 किमी उंचीवर ते ऋण 100°C पर्यंत पोचते.
- मध्यांबराच्या वरच्या भागाला मेसोपॉझ म्हणतात.
आयनांबर
- हा थर मेसोपॉझच्यावर 80 ते 400 किमी यादरम्यान आहे.
- या थरात आयन्ससारखे विद्युतप्रभारित कण असतात. म्हणून याला आयनावरण असेही म्हणतात.
- पृथ्वीपासून उत्सर्जित होणाऱ्या रेडिओलहरी या थराद्वारे पुन्हा पृथ्वीवर परावर्तित होतात.
- या थरात आयन्स असतात ते वायरलेस संप्रेषणास साहाय्य करतात.
- येथील तापमान उंचीसोबत वाढत राहते.
बाह्यांबर
- हा वातावरणाचा सर्वांत वरचा थर आहे.
- हा सर्वोच्च थर आहे पण याबद्दल फारच कमी माहिती ज्ञात आहे.
- यात असलेले घटक अत्यंत दुर्मीळ आहेत आणि ते कालांतराने बाह्य अवकाशात विलीन होतात.
Last updated on Jun 6, 2025
-> AWES Army Public School 2025 notification for registration can be done online between 5th June 2025 and 16th August 2025.
-> The Online screening test is scheduled to be conducted on 20th & 21st September 2025.
-> The exact number of vacancies available in respective schools would be announced by each School Management through
advertisements published in newspapers and respective school website/notice.
-> The Army Welfare Education Society (AWES) conducts the AWES Army Public School Recruitment for teaching posts (PGT, TGT, PRT) in Army Public Schools at various military and cantonment areas across India.
-> Aspirants can go through the AWES Army Public School Preparation Tips to have an edge over others in the exam.