Question
Download Solution PDFखालीलपैकी कोणती संज्ञा गुणात्मक संशोधनाचा हेतू दर्शवते?
A. आकलन
B. स्पष्टीकरण
C. विवरण
D. समन्वेषण
E. अर्थविवरण
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFगुणात्मक संशोधन म्हणजे सहभागी निरीक्षण किंवा व्यक्ती अभ्यास यासारख्या पद्धतींचा वापर करून केलेले संशोधन आहे ज्यामुळे मांडणी किंवा सराव वृत्तांत, वर्णनात्मक स्वरूपाचे होते. या पद्धतींचा वापर करणारे समाजशास्त्रज्ञ सामान्यत: प्रत्यक्षवाद नाकारतात आणि अर्थविवरणात्मक समाजशास्त्राचा एक प्रकार स्वीकारतात.
Important Points
- गुणात्मक संशोधनाचा उद्देश गोष्टींचा त्यांच्या नैसर्गिक मांडणीमध्ये अभ्यास करणे हा आहे ज्यायोगे एखादी घटना लोक त्यात आणत असलेल्या अर्थांच्या संदर्भात समजू शकतात
- यात कोणत्याही प्रकारचा हस्तक्षेप किंवा अभ्यास केलेल्या वातावरणात फेरफार करण्याची पद्धत समाविष्ट नाही.
- गुणात्मक संशोधन आधारसामुग्री संकलन पद्धत म्हणून निरीक्षणाचा वापर करते. निरीक्षण म्हणजे त्यांच्या वातावरणातील लोकांच्या वर्तनाची निवड आणि नोंद.
- भिन्नतेचे वर्णन करणे, नातेसंबंधांचे स्पष्टीकरण देणे, व्यक्ती आणि गटांचे वर्तन, अनुभव आणि नियमांचे वर्णन करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
- गुणात्मक संशोधन संशोधकांना स्थूल वर्णन वापरण्यास मदत करते, याचा अर्थ असा होतो की, सहभागींनी गोळा केलेल्या आधारसामुग्रीमध्ये ते अनुसरण करत असलेल्या प्रतिसाद, अनुभव, व्याख्या, घटना आणि विधी यांचा समावेश होतो. संशोधकाने घटना, प्रक्रिया, घटना, मुलाखत आणि चर्चा यांचे तपशीलवार वर्णन केले पाहिजे. अशाप्रकारे, गुणात्मक संशोधनामध्ये स्थूल वर्णनाचा समावेश असतो, ज्यामध्ये संस्कृती, संदर्भ, प्रक्रिया आणि संशोधनाच्या टप्प्यांचे स्पष्ट वर्णन असते जे संशोधनाचे वास्तव आणि विश्लेषण करण्यास मदत करते.
- गुणात्मक संशोधनाचे स्वारस्य हे लोकांनी तयार केलेल्या अर्थाचे आकलन करून घेण्यात आहे, म्हणजे, लोक त्यांच्या जगाचा अर्थ कसा काढतात आणि त्यांना जगात आलेले अनुभव.
अशाप्रकारे, आकलन, समन्वेषण आणि अर्थविवरण या संज्ञा गुणात्मक संशोधनाचा हेतू उत्तम प्रकारे दर्शवतात.
Last updated on Jun 12, 2025
-> The UGC NET June 2025 exam will be conducted from 25th to 29th June 2025.
-> The UGC-NET exam takes place for 85 subjects, to determine the eligibility for 'Junior Research Fellowship’ and ‘Assistant Professor’ posts, as well as for PhD. admissions.
-> The exam is conducted bi-annually - in June and December cycles.
-> The exam comprises two papers - Paper I and Paper II. Paper I consists of 50 questions and Paper II consists of 100 questions.
-> The candidates who are preparing for the exam can check the UGC NET Previous Year Papers and UGC NET Test Series to boost their preparations.