पारंपारिक युक्तिवाक्य MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Conventional Syllogism - मोफत PDF डाउनलोड करा

विधान:

काही पाळीव प्राणी हे पक्षी आहेत.

सर्व पक्षी हे चटई आहेत.

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य आकृती खालीलप्रमाणे आहे:

निष्कर्ष:

(i) सर्व चटई पक्षी आहेत - असत्य (हे शक्य आहे परंतु निश्चित नाही).

(ii) काही चटई हे पाळीव प्राणी आहेत - सत्य (काही पाळीव प्राणी हे पक्षी आहेत आणि सर्व पक्षी हे चटई आहेत, म्हणून पाळीव प्राणी जे पक्षी आहेत ते निश्चितपणे चटई आहेत).

येथे, केवळ निष्कर्ष II अनुसरण करतो.

म्हणून, योग्य उत्तर "पर्याय 1" आहे.

सर्वात कमी संभाव्य वेन आकृती आहे:

निष्कर्ष (I): काही तोफा जहाजे असतात. → अनुसरण करतो (जसे, सर्व टँकर जहाजे आहेत आणि काही टँकर गन आहेत → काही तोफा जहाजे आहेत)

निष्कर्ष (II): काही टँकर रॉकेट आहेत. → अनुसरण करत नाही (जसे, टँकर आणि रॉकेटमध्ये कोणताही निश्चित संबंध नाही. म्हणून, असत्य)

म्हणून, 'केवळ निष्कर्ष (I) सत्य आहे' हे योग्य उत्तर आहे.

किमान संभाव्य वेन आकृती आहे:

निष्कर्ष (I) : काही ट्यूलिप ऑर्किड आहेत → अनुसरण करत नाही (जसे, ट्यूलिप्समध्ये ऑर्किडचा कोणताही निश्चित संबंध नाही . म्हणून, असत्य)

निष्कर्ष (II) : कोणतीही ऑर्किड गुलाब नाही → अनुसरण करत आहे (सर्व ऑर्किड लिली आहेत आणि एकही लिली गुलाब नाही, हे निश्चित आहे की कोणतीही ऑर्किड गुलाब नाही)

म्हणून, 'फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करतो' हे योग्य उत्तर आहे.

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य वेन आकृती आहे,

निष्कर्ष:

I. सर्व विटा घरे आहेत → अनुसरण करत नाही (सर्व घरे विटा आहेत हे विधानांमध्ये दिले आहे म्हणून आपण सर्व विटा घरे आहेत की नाही असे म्हणू शकत नाही).

II. काही दगड तंबू आहेत → अनुसरण करतो (जसे सर्व तंबू घरे आहेत आणि सर्व घरे विटा आहेत आणि सर्व विटा दगड आहेत, जे दगडांचा काही भाग निश्चितपणे तंबू असल्याचे सूचित करतात).

येथे, फक्त निष्कर्ष II अनुसरण करतो 

म्हणून, "पर्याय (1)" हे बरोबर उत्तर आहे.

विधाने:

सर्व खडक पर्वत आहेत.

सर्व दगड खडे आहेत.

काही खडे पर्वत आहेत.

दिलेल्या विधानांनुसार वेन आकृती:

निष्कर्ष:

(I) काही खडक हे दगड आहेत. → अनुसरण करत नाही (कारण खडक आणि दगड यांचा थेट संबंध नाही त्यामुळे ते शक्य आहे परंतु निश्चितपणे खरे नाही)

(II) कोणतेही खडे खडक नाहीत. → अनुसरण करत नाही (कारण खडे आणि खडक यांचा थेट संबंध नाही त्यामुळे ते शक्य आहे पण निश्चितपणे खरे नाही)

म्हणून, योग्य उत्तर  "निष्कर्ष (I) किंवा (II) अनुसरण करत नाही "हे आहे.

दिलेली विधाने:

I. सर्व Z हे Y आहेत.

II. काही Y हे B आहेत.

दिलेल्या विधानासाठी किमान संभाव्य वेन आकृती:

निष्कर्ष:

निष्कर्ष I: असत्य ("काही B हे Z नाहीत" हे सत्य नाही, कारण B आणि Z मध्ये नकारात्मक संबंध नाही. हे शक्य आहे, परंतु निश्चितपणे सत्य नाही. तर्क व अनुमानामध्ये, आपण निश्चित प्रकरणे सत्य मानतो. म्हणून, हा निष्कर्ष अनुसरण करत नाही.)

निष्कर्ष II: असत्य ("काही Y हे Z नाहीत" हे सत्य नाही, कारण Y आणि Z मध्ये नकारात्मक संबंध नाही. हे शक्य आहे, परंतु निश्चितपणे सत्य नाही. म्हणून, हा निष्कर्ष देखील अनुसरण करत नाही.)

निष्कर्ष III: सत्य ("काही Z हे Y आहेत" हे सत्य आहे, कारण जेव्हा सर्व Z हे Y असतात, तेव्हा "काही Z हे Y असतात" हे देखील सत्य असते. कृपया येथे लक्षात घ्या की, "काही" हा "सर्व" चा उपसंच आहे. उदाहरणार्थ, जेव्हा सर्व मुले पुरुष आहेत, तर "काही मुले पुरुष आहेत" हे देखील सत्य असते.)

अशाप्रकारे, फक्त निष्कर्ष III अनुसरण करतो.

म्हणून, "पर्याय 3" योग्य आहे.

Mistake Points

जर दिलेली विधाने सकारात्मक असतील, तर नकारात्मक निष्कर्ष कधीच सत्य नसतात.
येथे निष्कर्ष I आणि II नकारात्मक आहे, त्यामुळे हे निष्कर्ष केवळ शक्यता अटींसाठीच सत्य ठरतील.

विधाने:

I. सर्व Z आहेत D.

II. Y नाही Z आहे.

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य आकृती खालीलप्रमाणे आहे:

निष्कर्ष:

I. काही D हे Y नाहीत - सत्य (कारण सर्व Z D आहेत, त्यामुळे D चा भाग Z आहे तो Y नक्कीच नसेल).

II. काही Z हेY नाहीत - सत्य (नाही Y Z आहे, म्हणून काही Z हे Y नाहीत हे देखील सत्य आहे).

III. काही D हे Z आहेत - सत्य (सर्व Z हे D आहेत तर काही D देखील Z आहेत).

येथे, सर्व निष्कर्ष अनुसरण करतात.

म्हणून, योग्य उत्तर "पर्याय 1" आहे.

विधान:

सर्व फुले सुंदर आहेत.

वैदेही सुंदर आहे.

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य आकृती खालीलप्रमाणे आहे

निष्कर्ष:

I. वैदेही एक फूल आहे → असत्य (वैदेही आणि फूल यांच्यात थेट संबंध दिलेला नाही, त्यामुळे ते शक्य असेल पण परिभाषित केलेले नाही)

II. काही फुले सुंदर असतात → सत्य (कारण सर्व फुले सुंदर असतात, काही सुंदर फुले असतात)

म्हणून, “केवळ निष्कर्ष II अनुसरण करतात”.

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य वेन आकृती खालीलप्रमाणे आहे:

I. काही लाकूड खुर्ची असण्याची शक्यता आहे. → सत्य (लाकूड आणि खुर्ची यांच्यात कोणताही निश्चित संबंध नसल्यामुळे, शक्यता सत्य आहे.)

II. काही लाकूड टेबल नाही. → सत्य (कोणतेही टेबल बेंच नाही आणि फक्त काही बेंच लाकूड असतात त्यामुळे लाकडाचा जो भाग बेंच आहे तो टेबल नाही)

म्हणून, I आणि II दोघेही अनुसरण करतात.

सर्वात कमी संभाव्य वेन आकृती आहे:

निष्कर्ष:

1. काही नळकारागीर स्वयंपाकी असतात. → असत्य (जसे, नळकारागीर आणि स्वयंपाकी यांच्यात कोणताही निश्चित संबंध नाही. म्हणून, असत्य )

2. काही नळकारागीर स्वयंपाकी नसतात. → असत्य (जसे, नळकारागीर आणि स्वयंपाकी यांच्यात कोणताही निश्चित संबंध नाही. म्हणून, असत्य )

3. काही पुरुष स्वयंपाकी नसतात. → सत्य ((जसे की, काही पुरुष वीजतंत्री असतात आणि कोणताही वीजतंत्री स्वयंपाकी नसतो → काही पुरुष जे वीजतंत्री असतात ते स्वयंपाकी नसतात)

म्हणून, फक्त निष्कर्ष 3 अनुसरण करतो.

Confusion Points 1. जेव्हा दोन घटकांमध्‍ये कोणताही संबंध दिलेला नसतो, अशा परिस्थितीत, आपण त्यांचा संबंध परिभाषित करू शकत नाही, म्हणून येथे नळकारागीर आणि स्वयंपाकी यांच्यातील संबंध परिभाषित करू शकत नाही म्हणून ते येथे अनुसरणार नाही.

किमान संभाव्य वेन आकृती आहे:

निष्कर्ष:

I. काही कर्ण बहुभुज असतात. → सत्य (जसे सर्व बहुभुज कोन आहेत आणि सर्व कोन कर्ण आहेत → काही कर्ण बहुभुज आहेत)

II. सर्व कर्ण दशभुज आहेत. → असत्य (जसे, कर्ण आणि दशभुज यांच्यात कोणताही निश्चित संबंध नाही. म्हणून, असत्य)

III. कोणताही बहुभुज शंकू नसतो. → सत्य (जसे सर्व बहुभुज कोन आहेत, सर्व कोन कर्ण आहेत, सर्व शंकू घन आहेत आणि कोणताही कर्ण एक घन नाही → कोणताही बहुभुज शंकू नाही)

IV. काही घन कोन आहेत. → असत्य (जसे सर्व कोन कर्ण आहेत आणि कोणताही कर्ण एक घन नाही → कोणतेही घन कोन नाहीत)

म्हणून, I आणि III दोन्ही निष्कर्षांचे अनुसरण करतात .

Additional Information 

दिलेल्या विधानांसाठी किमान संभाव्य वेन आकृती खालीलप्रमाणे आहे-

निष्कर्ष:

I. सर्व सफरचंद बदाम आहेत. → सत्य (सर्व सफरचंद केळी आहेत आणि सर्व केळी बदाम आहेत)

II. सर्व द्राक्षे बदाम आहेत. → सत्य ( जसे सर्व द्राक्षे केळी आहेत आणि सर्व केळी बदाम आहेत)

III. बदाम म्हणजे केळी नाहीत. → असत्य (सर्व केळी बदाम आहेत; काही बदाम नक्कीच केळी असतील)

म्हणून, केवळ निष्कर्ष (I) आणि (II) अनुसरण करतात.

किमान संभाव्य वेन आकृती खालीलप्रमाणे आहे:

निष्कर्ष:

I. काही जॅम हे मध आहेत → सत्य (सर्व ब्रेड हे जॅम आहेत आणि काही मध ब्रेड आहेत)

II. सर्व मध लोणी आहेत → असत्य (हे शक्य आहे परंतु निश्चित नाही)

III. काही जॅम बटर असतात → असत्य (हे शक्य आहे परंतु निश्चित नाही)

म्हणून, फक्त निष्कर्ष 1 अनुसरण करतो.

दिलेली विधाने:

I. काही आंबे संत्री आहेत.

II. काही संत्री द्राक्षे आहेत.

संभाव्य आकृती आहे:

निष्कर्ष:

I. काही आंबे द्राक्षे असतात → असत्य (आंबे आणि द्राक्षे यांच्यात थेट संबंध दिलेला नाही)

II. संत्री आंबे नाहीत → असत्य (काही आंबे संत्री आहेत)

III. द्राक्षे नाही आंबा → असत्य (आंबा आणि द्राक्षे यांच्यात थेट संबंध नाही)

निष्कर्ष I आणि III पूरक जोडी आहेत.

म्हणून, "एकतर निष्कर्ष I किंवा III अनुसरण करतो" हे योग्य उत्तर आहे.

Additional Information