शाब्दिक युक्तिवाद MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Verbal Reasoning - मोफत PDF डाउनलोड करा

येथे अनुसरण केलेला तर्क खालीलप्रमाणे आहे:

जागतिक तापमानवाढ​ ही घटना ही एक गंभीर समस्या (कारण) आहे आणि समुद्र पातळीत होणारी वाढ हा त्याचा मोठा परिणाम आहे.

म्हणून, II हे मुख्य कारण आहे आणि I मुख्य परिणाम आहे.

म्हणून, योग्य उत्तर "पर्याय 3" आहे.

Additional Information

कारणे म्हणजे काय?

कारणे म्हणजे जी घटना ज्या परिस्थितीत घडते.

उदाहरणार्थ, तुम्ही खालील कारणांचा अंदाज लावू शकता का?

पोलिसांनी राष्ट्रपतींच्या घराभोवती बंदोबस्त वाढवला.

दिवाळीच्या आसपास बरेच लोक विशेषतः महागड्या ब्रँडची वॉशिंग मशीन खरेदी करतात. वरील घटनांच्या कारणांचा आपण सहज अंदाज लावू शकतो.

राष्ट्रपतींना धमकावल्याच्या बातम्या आल्या होत्या.

दिवाळीच्या काळात त्या ब्रँडसाठी अधिक सूट किंवा सवलत होती.

पुरेशा आणि आवश्यक अटी:

कारण आणि परिणाम यांच्या प्रश्नामध्ये, कारण पुरेशी स्थिती आहे. असे गृहीत धरले जाते की घटना घडण्याच्या पुरेशा स्थितीमध्ये भिन्न आवश्यक परिस्थिती देखील समाविष्ट असणे आवश्यक आहे.

एक आवश्यक अट अशी आहे जी एखाद्या घटनेच्या घटनेसाठी पुरेशी असणे आवश्यक आहे.

उदाहरणार्थ, तुमच्या कामाचे मूल्यांकन करण्यासाठी तुम्ही अंतिम मुदतीचे पालन केले पाहिजे.

याचा अर्थ जर तुम्ही तुमच्या कामाचे मूल्यांकन केले तर तुम्हाला अंतिम मुदतीचे पालन करावे लागेल. किंवा; आपण अंतिम मुदतीचे पालन न केल्यास, आपल्या कामाचे मूल्यांकन केले जाणार नाही.

एखाद्या विशिष्ट घटनेत, परिणाम पुरेसे असल्यास त्या स्थितीला पुरेशी स्थिती म्हणतात.

उदाहरणार्थ, सस्तन प्राणी होण्यासाठी मनुष्य असणे ही पुरेशी अट आहे. सस्तन प्राणी असल्याशिवाय मनुष्य असण्याची क्रिया शक्य नाही. परंतु सस्तन प्राणी होण्यासाठी मनुष्य असणे ही आवश्यक अट आहे असे नाही.

दिलेले विधान सूचित करते की दुहेरी-दरवाजाचे रेफ्रिजरेटर खरेदी करणे चांगले आहे की नाही.

• ते फ्रीझर आणि रेफ्रिजरेटर वेगळे करत असल्याने ते चांगले आहे असे कारण देऊन I  त्याच्याशी सहमत आहे. त्यामुळे ते प्रबळ आहे.
• युक्तिवाद II हे कारण देऊन असहमत आहे की ते महाग आहे आणि त्याला अधिक शक्ती आवश्यक आहे. त्यामुळे हे देखील प्रबळ आहे.
• युक्तिवाद विरुद्ध उत्तरांचे समर्थन करत असल्याने, त्यापैकी फक्त एक युक्तिवाद एका वेळी प्रबळ असू शकतो. एक युक्तिवाद लाभ सांगतो तर दुसरा युक्तिवाद दुहेरी-दरवाजा असणाऱ्या  रेफ्रिजरेटरचा तोटा सांगतो.

त्यामुळे योग्य उत्तर पर्याय 3 आहे.

विधानात असे सुचवले आहे की, अपयश हे स्पष्टतेची भावना देते, एखाद्याला इच्छित स्थानापर्यंत जाण्यासाठी आणखी चांगला मार्ग कसा घ्यावा हे शिकवते.

दिलेल्या माहितीवरून आपण असा तर्क काढू शकतो की, योग्य दिशा शोधण्यात  अपयश मदत करते. एखाद्यासाठी ध्येयाकडे जाण्यासाठी हे एक पायरी आहे. म्हणून अनुमान I अनुसरण करतो.

पण, दिलेल्या माहितीवरून असा अनुमान काढला जाऊ शकत नाही की, जे कधीच अपयशी होत नाहीत ते नेहमीच हरलेले असतात. हे खूप सामान्यीकृत आहे आणि म्हणूनच, अनुमान II अनुसरण करत नाही.

म्हणून, पर्याय 1 योग्य आहे.

तर्क: वर दोन निष्कर्षांसह एक वाक्य दिले आहे. विधानाचे विश्लेषण करून निष्कर्ष सत्य आहेत की नाही हे ठरवा.

विधान: रमेश रोज बदाम खातो. तो गणितात हुशार आहे. त्याची बुद्ध्यांक पातळी चांगली आहे.

स्पष्टीकरण: उत्कृष्ट स्मरणशक्ती आणि उत्तम बुद्धी असण्यासाठी बदाम खाण्याचा सल्ला दिला जातो. तथापि, हे आवश्यक नाही की हा एकमेव मार्ग आहे कारण असे म्हणता येणार नाही की रमेशचे उत्कृष्ट गणित कौशल्य आणि उच्च बुद्ध्यांक हे केवळ त्याच्या बदामांच्या खाण्यामुळे आहेत.

निष्कर्ष:

1. जर तुम्ही बदाम खाऊ शकत नसाल तर तुम्ही गणितात यशस्वी होणार नाही.

अयोग्य. केवळ बदाम खाल्ल्याने कोणी गणितात हुशार होणार नाही.

2. जर कोणाची बुद्ध्यांक पातळी चांगली असेल तर तो रोज बदाम खातो.

अयोग्य. उच्च बुद्ध्यांक पातळी असणारा व्यक्ती दररोज बदाम खात असेल हे निश्चित नाही.

असे दिसून येते की कोणताही निष्कर्ष सत्य नाही.

म्हणून, योग्य उत्तर "1 किंवा 2 दोन्ही अनुसरण करत नाहीत" हे आहे.

ग्रामीण भागातील महिलांना कोणत्याही खर्चाशिवाय संगणकाचे शिक्षण द्यायचे की नाही, असा प्रश्न या विधानात मांडण्यात आला आहे.

• युक्तिवाद I पुरेशा तर्काने होकारार्थी उत्तर देतो की मोफत संगणक शिक्षण महिलांना सक्षम आणि मदत करेल. म्हणून, युक्तिवाद I प्रबळ आहे.
• युक्तिवाद II सांगतो की ते अनिवार्य करण्याची गरज नाही, तथापि, विधानात शिक्षण अनिवार्य करण्याचा उल्लेख नाही, ते फक्त ते विनामूल्य करण्याचे सुचवते. अशा प्रकारे, युक्तिवाद I अयोग्य आहे आणि त्यामुळे प्रबळ नाही.

म्हणून, योग्य उत्तर पर्याय 3 आहे.

असे गृहीत धरले जाऊ शकते की IIM चांगले व्यवस्थापन अभ्यास प्रदान करते म्हणूनच Y ने X ला सल्ला दिला. म्हणून गृहितक 1 युक्तिवादाचे समर्थन करते.

जर Y हा X ला सल्ला देत असेल, तर X हा Y चे ऐकतो असे गृहीत धरले जाऊ शकते. म्हणून, गृहीतक 2 युक्तिवादाचे समर्थन करते.

टीप:

जेव्हा तुम्ही एखाद्याला सल्ला देत असता तेव्हा तुम्ही असे गृहीत धरू शकता की ती व्यक्ती तुमचा सल्ला ऐकण्यास तयार आहे. म्हणजेच, असे गृहितक असण्याची शक्यता आहे.

अशाप्रकारे, या प्रश्नात, दुसरे गृहितक निहित आहे. जेव्हा Y हा X ला सल्ला देत असेल तेव्हा X त्याचा सल्ला ऐकेल असे तो गृहीत धरत असेल.

वरील विधानावरून आम्हाला भारतीय प्रसारमाध्यमांच्या सर्वात चर्चेच्या विषयाची माहिती मिळते. ती म्हणजे राजकारण.

परंतु प्रदान केलेली माहिती आम्हाला प्रत्येक भारतीयांच्या आवडी-निवडीचा निष्कर्ष काढण्यासाठी पुरेसे नाही.
म्हणून, । अनुसरत नाही.

दुसरीकडे, आम्ही सहजपणे असा निष्कर्ष काढू शकतो की भारतीय प्रेक्षकांच्या मोठ्या भागाला राजकीय विषयांवर चर्चेची आवड आहे ज्यामुळे प्रसारमाध्यम वारंवार चर्चेसाठी विषय म्हणून वापरतो.
म्हणून, निष्कर्ष II अनुसरण करतो.

म्हणूनच, केवळ निष्कर्ष II अनुसरण करतो.

• विधानामध्ये विद्यार्थी 1 हा विद्यार्थी 2 कडे अभ्यासासाठी तयार केलेल्या टिपणांची मागणी करत आहे, अशा प्रकारे आपण असे गृहीत धरू शकतो की विद्यार्थी 2 ने “टिपणे तयार केली आहेत”.
• विधानात स्पष्टपणे नमूद केले आहे की विद्यार्थी 1 ला टिपणे  "अभ्यासासाठी" हवी आहेत, म्हणून आम्ही असे गृहीत धरू शकत नाही की त्याला "त्याच्या आकलनाची पडताळणी करायची आहे".
• म्हणून, केवळ I अनुस्यूत आहे.

निष्कर्ष:

I. शाळेत पाळले जाणारे नियम योग्य नाहीत → असत्य (काही विद्यार्थी कठोर नियम असूनही योग्य वर्तन करीत नाहीत)

II. अशा विद्यार्थ्याला शाळेतून काढून टाकले जावे → खोटे (असे बरेच विद्यार्थी आहेत जे अयोग्य वागतात आणि अशा विद्यार्थ्यांना शाळेतून काढून टाकल्याने देखील त्यांचे वर्तन सुधारत नाही)

म्हणून, दिलेला कोणताही निष्कर्ष अनुसरण करीत नाही.

गृहीतके:

I. शाळेच्या इमारतीची दुरुस्ती केल्याशिवाय शिक्षणाचा दर्जा सुधारणे शक्य नाही. → गृहीतक I अंतर्निहित नाही.

दिलेल्या विधानात शाळेच्या इमारतीच्या दुरवस्थेचा उल्लेख आहे, ज्याचा शैक्षणिक दर्जाशी काहीही संबंध नाही.

II. कार्यालयीन इमारतीच्या दुरुस्ती व रंगकामासाठी निधीची आवश्यकता आहे. → गृहीतक II अंतर्निहित नाही.

विधानात निधीबाबत काहीही नमूद केलेले नाही. म्हणून, हे गृहीतक दिलेल्या विधानात अंतर्निहित नाही.

म्हणून, गृहीतक I किंवा II कोणतेही गृहीतक अंतर्निहित नाही.

विधानात असे म्हटले आहे की मानवी शरीर सूर्यप्रकाशाच्या सहाय्याने स्वतःच जीवनसत्त्व D तयार करू शकते.

म्हणूनच, हे सुरक्षितपणे गृहित धरले जाऊ शकते की मानवी शरीरात त्याच्या जीवनसत्त्व Dच्या आवश्यक प्रमाणासाठी आहारावर अवलंबून राहणे आवश्यक नाही.

अशा प्रकारे धारणा I समाधान करते.

तथापि, विधानात कोणाच्याही जीवनसत्त्व Dच्या कमतरतेबद्दल चर्चा केलेली नाही.

म्हणून, धारणा II समधान करत नाही.

केवळ धारणा I समाधान करते

धुम्रपान आरोग्यासाठी हानिकारक आहे तरीही लोक धूम्रपान करतात. मात्र सार्वजनिक ठिकाणी धुम्रपान करण्याबाबत युक्तिवाद आहे. म्हणून, गृहीतक 1 अंतर्निहित नाही. जर एखादी व्यक्ती सार्वजनिक ठिकाणी धूम्रपान करत असेल तर त्याच्या धूम्रपानामुळे इतरांच्या आरोग्यावरही परिणाम होतो. म्हणून, गृहीतक 2 अंतर्निहित आहे.

संकल्पना: दिलेले निष्कर्ष विधानांचे पालन करत आहेत की नाही हे ठरवण्यासाठी आपल्याला दिलेल्या विधानाचे परीक्षण करावे लागेल आणि नंतर निष्कर्षांचे विश्लेषण करावे लागेल.

विधान:

MA (सामाजिक कार्य) अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी, सामाजिक कार्याच्या पूर्वीच्या अनुभवाची अट प्रवेश समिती सर्वोत्तम उमेदवारांसाठी शिथिल करू शकते.

स्पष्टीकरण:

निवेदनात म्हटले आहे की जर उमेदवार सर्वोत्तम असेल तर त्याच्या MA (सामाजिक कार्य) प्रवेशासाठी आवश्यक किंवा पूर्वीच्या अनुभवाची अट  कमी केली जाऊ शकते.

निष्कर्ष:

I. MA (सामाजिक कार्य) च्या काही विद्यार्थ्यांना सामाजिक कार्याचा पूर्वीचा अनुभव असेल.

जे विद्यार्थी सर्वोत्तम नाहीत त्यांना पूर्व अनुभव घेणे आवश्यक आहे.

तर, निष्कर्ष I अनुसरण करतो.

II. MA (सामाजिक कार्य) च्या काही विद्यार्थ्यांना सामाजिक कार्याचा पूर्वीचा अनुभव नसेल.

अव्वल विद्यार्थ्यांना पूर्वीचा अनुभव नसेल.

तर, निष्कर्ष II अनुसरण करतो.

जसे की हे पाहिले जाऊ शकते की दोन्ही विधाने सत्य आहेत.

म्हणून, बरोबर उत्तर "निष्कर्ष I आणि निष्कर्ष II दोन्ही अनुसरण करतात." हे असावे.

येथे, शाश्वत विकासासाठी घरे ऊर्जा कार्यक्षम बनवणे हा उद्देश आहे.

तापदीप्त विजेच्या दिव्याऐवजी छोटे प्रतिदीप्त दिवे (CFL) लावणे, हे एखाद्याच्या घरातील ऊर्जा कार्यक्षम बनवण्यासाठी एक उपयुक्त पाऊल आहे कारण CFL मध्ये तापदीप्त विजेच्या दिव्याच्या तुलनेत कमी ऊर्जा वापरली जाते.

म्हणून, गृहीतक I विधानात अंतर्निहित आहे.

गृहीत II मध्ये नमूद केल्याप्रमाणे घराभोवती चांगले उद्यान आणि कार्यक्षम ऊर्जा वापर यांच्यात कोणताही संबंध नाही.

म्हणून, गृहीतक II अंतर्निहित नाही

म्हणून, केवळ गृहितक I अंतर्निहित आहे.

निष्कर्ष 1 सत्य आहे.

एलईडीलासुद्धा तापदिप्त बल्बच्या प्रकाशासारखाच प्रकाश निर्माण करण्यासाठी कमी उर्जेची आवश्यक असते.

एलईडी बल्ब तापदिप्त बल्बपेक्षा अधिक प्रकाश प्रदान करतात.

निष्कर्ष 2 सत्य आहे.

एलईडी बल्ब एलईडी तंत्रज्ञानाचा वापर करतात जे ऊर्जेचे बिल कमी करते आणि तापदिप्त बल्बपेक्षा अधिक पर्यावरणास अनुकूल असतात.

म्हणूनच, I आणि II  दोघेही अनुसरण करतात.