एलिफंटाच्या लेणी मुख्यतः खालीलपैकी कोणत्या देवतांना समर्पित आहेत?

योग्य उत्तर भगवान शिव आहे. 

Key Points

• एलिफंटा लेणी ही गुहा मंदिरांचा एक समूह आहे ज्यात मुख्यतः शिव, एक हिंदू देवता आहे.
• ते मुंबई बंदरातील एलिफंटा बेटावर आहेत, ज्याला घारापुरी असेही म्हणतात.
• जवाहरलाल नेहरू बंदराच्या पश्चिमेला सुमारे दोन किलोमीटर अंतरावर असलेले हे बेट पाण्याच्या टाक्यांसह दोन बौद्ध लेणी, ईसापूर्व दुसऱ्या शतकातील काही स्तूपाचे ढिगारे आणि पाच हिंदू लेण्यांनी बनलेले आहे.
• एलिफंटा लेणी येथे खडक कापून केलेली दगडी शिल्पे, ज्यातील बहुतांशी उच्च आरामात आहेत, त्यामध्ये बौद्ध आणि हिंदू संकल्पनांचे संश्लेषण आणि प्रतिमाचित्रण दिसून येते.
• लेणी कोरण्यासाठी मजबूत बेसाल्ट खडक वापरण्यात आला.
• चालुक्य वंशातील महान योद्धा राजपुत्र - पुलकेसिन याने आपल्या विजयाचा उत्सव साजरा करण्यासाठी भगवान शिव मंदिर बांधले होते, अशी आख्यायिका आहेत.
• त्रिमूर्ती सदाशिव हे एलिफंटा लेणीतील मुख्य शिल्प आहे.
• 20 फूट उंचीची ही प्रतिमा पंचमुख (पाच-डोकी) शिवाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या तीन मुखी भगवानाची आहे.
• एलिफंटा लेणींमध्ये, भगवान शिव यांना योगीश्वर - योगींचा भगवान, कमळावर बसलेला आणि शिव नटराज, अनेक शस्त्रे असलेला वैश्विक नर्तक म्हणून देखील चित्रित केले आहे.
• महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ (MTDC) तर्फे दर फेब्रुवारी महिन्यात एलिफंटा बेटावर एक अद्भुत नृत्य महोत्सव आयोजित केला जातो.