खालीलपैकी कोणते आव्हान भारतीय निवडणूक पद्धतीचे आहे?

योग्य उत्तर म्हणजे अधिकृत यंत्रणांचा गैरवापर

स्पष्टीकरण:

अधिकृत यंत्रणेचा गैरवापर म्हणजे निवडणूक प्रक्रियेत फायदा मिळवण्यासाठी सरकारी संसाधने, शक्ती आणि प्रभाव यांचा अयोग्य वापर.
यामध्ये राजकीय हेतूंसाठी सरकारी यंत्रणा, सुविधा आणि कर्मचारी वापरणे, विशिष्ट उमेदवार किंवा राजकीय पक्षांना अन्यायकारक फायदा देणे समाविष्ट असू शकते.

• अयोग्य फायदा: विद्यमान राजकीय पक्ष किंवा सत्तेतील उमेदवार निवडणुकीदरम्यान अन्यायकारक फायदा मिळवण्यासाठी त्यांच्या पदाचा गैरवापर करू शकतात. यामध्ये प्रचारासाठी सरकारी संसाधने वापरणे, अधिकृत माध्यमांद्वारे मतदारांवर प्रभाव टाकणे किंवा निवडणूक फायद्यासाठी प्रशासकीय शक्तीचा वापर करणे यांचा समावेश असू शकतो.
• लेव्हल प्लेइंग फील्डचे उल्लंघन करते: अधिकृत यंत्रसामग्रीचा गैरवापर निवडणुकांमध्ये लेव्हल प्लेइंग फील्डच्या तत्त्वांच्या विरोधात जातो. सर्व राजकीय पक्ष आणि उमेदवारांना संसाधने आणि संधींमध्ये समान प्रवेश असावा आणि कोणत्याही गैरवापरामुळे लोकशाही प्रक्रिया विकृत होऊ शकते.
• लोकशाही मूल्यांची झीज: जेव्हा अधिकृत यंत्रणांचा गैरवापर होतो, तेव्हा ते निष्पक्षता, पारदर्शकता आणि समान प्रतिनिधित्व या लोकशाही मूल्यांना नष्ट करते. यामुळे अशी परिस्थिती उद्भवू शकते जिथे निवडणुकीचे निकाल लोकांच्या इच्छेचे अचूक प्रतिबिंबित करत नाहीत परंतु त्याऐवजी सरकारी संसाधनांच्या गैरवापराने प्रभावित होतात.
• निवडणूक अखंडतेची चिंता: गैरवापराच्या घटनांमुळे निवडणूक प्रक्रियेच्या एकूण अखंडतेबद्दल चिंता निर्माण होते. लोकशाही व्यवस्थेवर जनतेचा विश्वास टिकवून ठेवण्यासाठी मुक्त आणि निष्पक्ष निवडणूक सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे.

गुप्त मतपत्रिका, इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्रे आणि प्रौढ मताधिकार हे भारतीय निवडणूक व्यवस्थेचे महत्त्वाचे घटक असले तरी, अधिकृत यंत्रणेच्या गैरवापराचे आव्हान विशिष्ट उमेदवारांना किंवा पक्षांना कोणताही अनुचित फायदा होऊ नये म्हणून मजबूत यंत्रणेची गरज अधोरेखित करते.