Question
Download Solution PDFकेंद्रीय मंत्री परिषदेत किती मंत्र्यांचा समावेश असू शकतो?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFलोकसभेतील एकूण सदस्यांच्या संख्येच्या पंधरा टक्के हे अचूक उत्तर आहे.
Key Points
- 91वा घटना दुरुस्ती कायदा, 2003:
- पक्षांतर करणाऱ्यांना सार्वजनिक पदांपासून दूर ठेवण्यासाठी, आणि पक्षांतर विरोधी कायदा मजबूत करण्यासाठी, मंत्री परिषदेचा आकार मर्यादित करण्यासाठी खालील तरतूद केलेली आहे:
- केंद्रीय मंत्रीमंडळातील पंतप्रधानांसह, एकूण मंत्र्यांची संख्या, लोकसभेतील एकूण सदस्यांच्या संख्येच्या 15% पेक्षा जास्त नसावी. म्हणून, पर्याय 4 अचूक आहे.
- कोणत्याही राजकीय पक्षाशी संबंधित, पक्षांतराच्या कारणास्तव अपात्र ठरलेला सदस्य जरी तो संसदेच्या कोणत्याही सदनाचा सदस्य असेल तरी देखील मंत्री म्हणून नियुक्त होण्यास अपात्र ठरतो.
- राज्यातील मंत्रिमंडळातील, मुख्यमंत्र्यांसह एकूण मंत्र्यांची संख्या राज्याच्या विधान सभेच्या एकूण संख्येच्या 15% पेक्षा जास्त नसावी. पण, कोणत्याही राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांसह, मंत्र्यांची संख्या 12 पेक्षा कमी नसावी.
- घटनेचे कलम 74 मंत्रीपरिषदेच्या स्थितीशी संबंधित आहे तर कलम 75 मध्ये मंत्र्यांची नियुक्ती, कार्यकाल, जबाबदारी, पात्रता, शपथ, आणि मानधन आणि भत्ते यांचा समावेश असतो.
- COM मध्ये तीन प्रकारच्या मंत्र्यांचा समावेश असतो, म्हणजेच कॅबिनेट मंत्री, राज्य मंत्री, आणि उपमंत्री. या सर्व मंत्र्यांच्या उच्च स्थानी पंतप्रधान असतात.
Additional Information
भाग V मधील कलम 74 पासून 78 पर्यंत विस्तृतरीत्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाशी संबंधित आहे
कलम |
स्पष्टीकरण |
74 |
राष्ट्रपतींना मदत आणि सल्ला देण्यसाठी मंत्री परिषद |
75 |
मंत्र्यांसाठीच्या इतर तरतुदी |
77 |
भारत सरकारच्या व्यवसायाचे संचालन |
78 |
राष्ट्रपतींना माहिती देणे इत्यादी. बाबत पंतप्रधानांची कर्तव्ये |
88 |
सदनांच्या संबंधित मंत्र्यांचे अधिकार |
Last updated on Jun 11, 2025
-> RRB NTPC 2025 Exam Postponed. Railway Recruitment Board has rescheduled the RRB NTPC Exam for June 5, 2025 (Shift 3).
-> RRB NTPC Exam Analysis 2025 is LIVE now. All the candidates appearing for the RRB NTPC Exam 2025 can check the complete exam analysis to strategize their preparation accordingly.
-> The UPSC Prelims Result 2025 and UPSC IFS Result 2025 has been released @upsc.gov.in
-> The RRB NTPC Admit Card 2025 has been released on its official website.
-> Candidates who will appear for the RRB NTPC Exam can check their RRB NTPC Time Table 2025 from here.
-> The RRB NTPC CBT 1 Exam is scheduled from 5th June to 24th June 2025 as per the revised tentative exam schedule.
-> The RRB NTPC 2025 Notification has been released for a total of 11558 vacancies.
-> A total of 3445 Vacancies have been announced for Undergraduate posts like Commercial Cum Ticket Clerk, Accounts Clerk Cum Typist, Junior Clerk cum Typist & Trains Clerk.
-> A total of 8114 vacancies are announced for Graduate-level posts in the Non-Technical Popular Categories (NTPC) such as Junior Clerk cum Typist, Accounts Clerk cum Typist, Station Master, etc.
-> Prepare for the exam using RRB NTPC Previous Year Papers.
-> Check out the Rajasthan PTET Admit Card 2025 and UPSC Prelims Result Date 2025 here.