भारतीय राज्यघटनेचा कोणता अनुच्छेद भारताच्या सरकारच्या वार्षिक आर्थिक विवरणाशी संबंधित आहे?

योग्य उत्तर म्हणजे अनुच्छेद 112 आहे.

Key Points 

• केंद्रीय अर्थसंकल्पाचे सादरीकरण: अनुच्छेद 112 केंद्रीय अर्थसंकल्पाचे वार्षिक सादरीकरण आवश्यक करते.
• प्राप्ती आणि खर्चाचा तपशील: वर्षासाठी अंदाजित शासकीय प्राप्ती आणि खर्च दर्शविते.
• संसदीय मंजुरी: अर्थसंकल्पाला संसदेची मंजुरी आवश्यक आहे.
• खर्च नियंत्रित करते: मंजुरीशिवाय एकत्रित निधीतून निधी काढण्यास मनाई करते.
• पारदर्शकता वाढवते: शासकीय खर्चात आर्थिक पारदर्शकता आणि जबाबदारी सुनिश्चित करते.

Additional Information 

• भारतीय राज्यघटनेचा अनुच्छेद 110 पैशाच्या विधेयकांवर प्रकाश टाकतो:
  • स्पष्ट करते की पैशाच्या विधेयकांमध्ये कर आणि खर्च सारख्या आर्थिक बाबींचा समावेश असतो.
  • लोकसभेचा अधिकार केवळ लोकसभा पैशाच्या विधेयक सादर करू शकते.
  • राज्यसभेची मर्यादा राज्यसभा केवळ शिफारसी करू शकते, पैशाच्या विधेयकांमध्ये दुरुस्त्या नाही.
  • अध्यक्षांचे प्रमाणपत्र पैशाचे विधेयक म्हणून वर्गीकृत करण्यासाठी लोकसभा अध्यक्षांचे प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
• भारतीय राज्यघटनेचा अनुच्छेद 116 पूरक, अतिरिक्त किंवा अतिरिक्त अनुदानाशी संबंधित आहे.
  • पूरक अनुदान अप्रत्याशित खर्चाकरिता मूळ अर्थसंकल्पाच्या पलीकडे अतिरिक्त निधी पुरवते.
  • अतिरिक्त अनुदान मंजूर अर्थसंकल्पाच्या पलीकडे खर्च व्यापते.
  • संसदीय मंजुरी अशा अनुदानांसाठी संसदेची मंजुरी आवश्यक आहे.
  • सरकारने विधेयकाच्या स्वरूपात सादर केले पाहिजे.
• भारतीय राज्यघटनेचा अनुच्छेद 120 संसदेतील कार्यपद्धतीच्या नियमांशी संबंधित आहे:
  • कार्यपद्धतीचे नियम: प्रत्येक संसदीय सभागृहाने (लोकसभा आणि राज्यसभा) स्वतःचे कार्यपद्धतीचे नियम ठरवले पाहिजेत असे स्पष्ट करते.
  • कामाचे संचालन: प्रत्येक सभागृहात कसे काम चालवले जाते यासाठी मार्गदर्शक तत्वे प्रदान करते.
  • अध्यक्षांची भूमिका: लोकसभा अध्यक्ष आणि राज्यसभा सभापतींना नियम आणि कार्यपद्धती लागू करण्याचा अधिकार देते.
  • चर्चेसाठी नियम: चर्चा, मतदान आणि इतर संसदीय कार्यपद्धतींसाठी नियम समाविष्ट आहेत.

Important Points 

• अनुच्छेद 111: राष्ट्रपतीला पैशाच्या विधेयकावर पुन्हा विचार करण्याची विनंती करून परत करण्याचा अधिकार याशी संबंधित आहे.
• अनुच्छेद 113: लोकसभेत अर्थसंकल्प आणि पैशाच्या विधेयकांच्या विचारांच्या पद्धतीशी संबंधित आहे.
• अनुच्छेद 114: पैशाच्या विधेयकांसाठी तरतुदींसह, भारताच्या एकत्रित निधीतून पैशाचा खर्च याशी संबंधित आहे.
• अनुच्छेद 118: प्रत्येक सभागृहाचा स्वतःचे कार्यपद्धतीचे नियम बनवण्याचा अधिकार व्याख्यित करते.
• अनुच्छेद 119: संसदेच्या कार्यवाही नियंत्रित करण्यासाठी अध्यक्ष आणि सभापतीचा अधिकार याशी संबंधित आहे.
• अनुच्छेद 121: विधानमंडळात राष्ट्रपती किंवा राज्यपालांच्या वर्तनाची चर्चा करण्यावर बंदी आहे याशी संबंधित आहे.
• अनुच्छेद 122: संसदेतील कार्यवाहीच्या वैधतेचे न्यायालयीन पुनरावलोकनापासून संरक्षण याशी संबंधित आहे.