खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही?

  1. सिग्मा बंध हा पाय बंधापेक्षा क्षीण असतो
  2. सिग्मा बंध हा पाय बंधापेक्षा मजबूत असतो
  3. एकल बंधापेक्षा दुहेरी बंध हा अधिक मजबूत असतो
  4. दुहेरी बंध एकल बंधापेक्षा लहान असतो

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : सिग्मा बंध हा पाय बंधापेक्षा क्षीण असतो
Free
UP TGT Arts Full Test 1
7.2 K Users
125 Questions 500 Marks 120 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

संकल्पना:

सिग्मा बंध:

  • हे अणुच्या समोरासमोरील कक्षकीय परस्परव्यापनाद्वारे निर्माण झालेल्या सहसंयुज बंधांचा एक प्रकार आहे.
  • सिग्मा बंध हे खालील कक्षकीय परस्परव्यापनाद्वारे निर्माण केले जाऊ शकतात-
    • s आणि s कक्षकीय
    • s आणि p कक्षकीय
    • p आणि p कक्षकीय.

F1 Utkarsha.S 14-01-21 Savita D9

  • सिग्मा बंधांच्या बाबतीत परस्परव्यापनाची व्याप्ती उच्च प्रमाणात असते.

पाय बंध:

  • हे बंध अणुच्या पार्श्व कक्षकीय परस्परव्यापनाद्वारे निर्माण होतात.

F1 Utkarsha.S 14-01-21 Savita D10

  • दोन s कक्षांमधील पार्श्व परस्परव्यापन त्याच्या सममितीय आकारामुळे शक्य होत नाही, तथापि ते p कक्षांच्या बाबतीत शक्य होते.

स्पष्टीकरण:

  • बंधाची तीव्रता प्रत्यक्षामध्ये बंध निर्माण करणाऱ्या कक्षकीय परस्परव्यापनाच्या व्याप्तीवर अवलंबून असते.
  • परस्परव्यापनाची व्याप्ती जितकी जास्त असेल, तितके बंध मजबूत असतात आणि त्यामुळे ते तोडणे अधिक कठीण असते.
  • या दोन बंधांची तीव्रता तपासण्यासाठी इलेक्ट्रॉन पुंजाच्या वितरणाची तुलना पुढीलप्रमाणे:
सिग्मा बंध पाय बंध
सिग्मा बंध निर्माण करणार्‍या खंडांमध्ये त्यांच्या आंतरकेंद्रकीय अक्षावर परस्परव्यापनाचा समावेश होतो. पाय बंध निर्माण करणार्‍या खंडांमध्ये त्यांच्या आंतरकेंद्रकीय अक्षावर लंब परस्परव्यापनाचा समावेश होतो.
इलेक्ट्रॉन पुंज सममितीयरित्या वितरित केला जातो. इलेक्ट्रॉन पुंज आंतरकेंद्रकीय अक्षाच्या वर आणि खाली असतो.
मुक्त अक्षीय परिभ्रमण शक्य असते. मुक्त अक्षीय परिभ्रमण शक्य असते.

वरील सारणीवरून, आपल्याला असे दिसते की, सिग्मा बंधांच्या निर्मितीमध्ये पाय बंधांपेक्षा जास्त प्रमाणात अणुच्या कक्षकीय परस्परव्यापनाचा समावेश होतो आणि तो अधिक मजबूत असतो.

म्हणून, सिग्मा बंध हा पाय बंधापेक्षा क्षीण असतो हे विधान अयोग्य आहे.

Important Points

  • बंध अक्षावर परिभ्रमण केल्यास पाय बंध सहजपणे तोडला जाऊ शकतो.
  • सिग्मा बंध संकरीत कक्षांच्या परस्परव्यापनाद्वारे देखील निर्माण होऊ शकतात, परंतु पाय बंध निर्माण होत नाहीत.
  • पाय बंधांसह सिग्मा बंध हे बंध खूप मजबूत बनतात आणि ते तुटण्यास कठीण बनतात.
  • पाय बंध हे मुक्तपणे निर्माण होऊ शकत नाहीत.
Latest UP TGT Updates

Last updated on May 6, 2025

-> The UP TGT Exam for Advt. No. 01/2022 will be held on 21st & 22nd July 2025.

-> The UP TGT Notification (2022) was released for 3539 vacancies.

-> The UP TGT 2025 Notification is expected to be released soon. Over 38000 vacancies are expected to be announced for the recruitment of Teachers in Uttar Pradesh. 

-> Prepare for the exam using UP TGT Previous Year Papers.

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti download apk teen patti palace teen patti joy mod apk teen patti master gold teen patti gold download