वाक्प्रचार MCQ Quiz - Objective Question with Answer for वाक्प्रचार - Download Free PDF

उत्तर - दत्त म्हणून उभा राहणे या वाक्प्रचाराचा संयुक्तीक अर्थ आकस्मिक हजर होणे हा होईल.

वाक्यात उपयोग - माझा मित्र एके दिवशी माझ्यासमोर दत्त म्हणून उभा राहिला.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

उत्तर - कानाडोळा करणे या वाक्प्रचाराचा समानार्थी वाक्प्रचार कानामागे टाकणे हा होईल.

कानाडोळा करणे या वाक्प्रचाराचा अर्थ दुर्लक्ष करणे हा होईल.

वाक्यात उपयोग - शिक्षक अनेक विद्यार्थ्यांकडे कानाडोळा करत होते म्हणून त्यांचे वर्तन बिघडत जात होते.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.  

Additional Information

• कानावर घालणे म्हणजे एखादी गोष्ट लक्षात आणून देणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - मोबाईलच्या नादात आपले अभ्यासाकडे दुर्लक्ष होत आहे ही गोष्ट बाबांनी किशनच्या कानावर घातली.
• कान टोचणे म्हणजे खरमरीत शब्दात चूक लक्षात आणून देणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - आपल्या आईवडिलांशी उद्धटपणे वागत असल्यामुळे गुरुजींनी सुरेशचे कान टोचले होते.
• कानाला खडा लावणे म्हणजे एखाद्या गोष्टीच्या अनुभवावरून ती ठरवून टाळणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - अमितने आपल्या नकारात्मक मित्रांपासून दूर राहण्यासाठी स्वतःच्या कानाला खडा लावला.    

उत्तर - पळून जाणे या अर्थाचा वाक्प्रचार पाठ दाखविणे हा होईल.

वाक्यात उपयोग - संकटाच्या काळात सुयश आपल्या मित्रांना पाठ दाखवून निघून गेला.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

Additional Information

• पाठ पुरविणे याचा अर्थ एखाद्या गोष्टीसाठी सारखे मागे लागणे असा होतो.
  • वाक्यात उपयोग - शिक्षक नेहमी वर्गात चांगल्या गोष्टीसाठी पाठ पुरवत असत.
• पाठ राखणे याचा अर्थ एखाद्या गोष्टीसाठी समर्थन देणे असा होतो.
  • वाक्यात उपयोग - आई-वडील नेहमी आपल्या मुलांच्या चांगल्या गोष्टीसाठी पाठ राखण करत असत.
• पाठीशी घालणे याचा अर्थ संरक्षण देणे असा होतो.
  • वाक्यात उपयोग - राहूल आपल्या मित्राला त्याच्या चुकांसाठी नेहमी पाठीशी घालत असे.

उत्तर: 2) कंठस्नान घालणे

Key Points 
स्पष्टीकरण:

• कंठ फुटणे: आवाज फुटणे किंवा आर्तता व्यक्त होणे, हा वाक्प्रचार मारून टाकण्याशी संबंधित नाही.
• कंठस्नान घालणे: एखाद्याला ठार मारणे किंवा हत्या करणे, हा वाक्प्रचार 'मारून टाकणे' या अर्थाशी जुळतो.
• कंठशोष करणे: आवाज निघेपर्यंत ओरडणे किंवा बोलणे, जो वाक्प्रचार मारणे या अर्थाशी सुसंगत नाही.
• प्राण कंठाशी येणे: एखाद्या संकटाच्या किंवा भीतीच्या स्थितीत येणे, जो मारण्याशी संबंधित नाही.

म्हणून, 'मारून टाकणे' याचा योग्य समानार्थी वाक्प्रचार 'कंठस्नान घालणे' आहे.

उत्तर - अकरावा गुरू होणे या वाक्प्रचाराचा अर्थ भाग्य उजळणे हा होईल.

वाक्यात उपयोग - राशीला चांगल्या नोकरीची ऑफर मिळाल्याने तिला अकरावा गुरू प्राप्त झाला असे म्हणता येईल.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

उत्तर- वंश चालविणे

वाक्प्रचार- वाक्प्रचार हा शब्दांचा समूह असतो. वाक्प्रचार हा कोणत्याही वाक्यात जसाच्या तसा वापरला जातो. वाक्प्रचाराचा शेवट हा नेहमी क्रियापदाने होत असतो.

रिठावर दिवा लावणे’ या वाक्प्रचारातील ‘रीठ’ म्हणजे ‘ओसाड जागा’ आणि ‘रिठावर दिवा लावणे’ म्हणजे ‘संतान होणे.

अशा प्रकारे वंश चालविणे हा पर्याय योग्य आहे.

वाक्प्रचार: शब्दश: होणाऱ्या अर्थापेक्षा भिन्न व विशिष्ट अर्थाने रुढ होऊन बसलेल्या शब्दसमूहाला ‘वाक्प्रचार’ असे म्हणतात.

राबता असणे या वाक्प्रचार योग्य अर्थ लोकांची सतत ये-जा असणे असा होतो.

वाक्यात उपयोग- सरपंचांच्या कार्यालयात दररोज माणसांचा राबता असतो. 

उत्तर - मोबदला न देता कामास जुंपणे ही भावना वेठीस धरणे या वाक्प्रचारातून व्यक्त होते.

वेठीस धरणे म्हणजे अडवून ठेवणे होय.

वाक्यात उपयोग - जमीनदार नेहमी शेतमजुरांना वेठीस धरण्याचे काम करत असत.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

 Additional Information

• लक्ष वेधून घेणे म्हणजे एखाद्याचे मन वेधून घेणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - वक्त्याने आपल्या बोलण्याने सर्व श्रोत्यांचे लक्ष वेधून घेतले.
• शिकस्त देणे म्हणजे पराभव करणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - अटीतटीच्या सामन्यात भारताने पाकिस्तानला शिकस्त दिली.
• प्रयत्नाची शिकस्त करणे म्हणजे आटोकाट प्रयत्न करणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - अविने धावण्याच्या शर्यतीत प्रथम क्रमांक मिळवण्यासाठी प्रयत्नाची शिकस्त केली.
• शरपंजरी पडणे म्हणजे एखाद्या व्यक्तीची सर्व शक्ती आणि सामर्थ्य संपणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - अंगात घुसलेल्या बाणांमुळे भीष्म पितामह युद्धभूमीवर अक्षरशः शरपंजरीच पडले होते.

उत्तर - पोटात दुखणे ह्या वाक्प्रचाराचा अर्थ असूया वाटणे हा होतो.

वाक्यात उपयोग - आपल्या मित्राने घेतलेली नवीन गाडी बघून सुरेशच्या पोटात दुखू लागले.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

Additional Informationवेदना होणे म्हणजे दुःखदायक जाणीव होणे होय.

खेद वाटणे म्हणजे वाईट वाटणे होय.

अंगाचा तिळपापड होणे म्हणजे राग येणे होय.

उत्तर- केवळ (b) आणि (d) बरोबर

वाक्प्रचार- वाक्प्रचार हा शब्दांचा समूह असतो. वाक्प्रचार हा कोणत्याही वाक्यात जसाच्या तसा वापरला जातो. वाक्प्रचाराचा शेवट हा नेहमी क्रियापदाने होत असतो.

'एखाद्या गोष्टीशी आपला संबंध न दाखविणे' या अर्थाचे वाक्प्रचार (b) कानात बोटे घालणे आणि (d) कानावर हात ठेवणे हे होतात.

उत्तर- (a) - (iv), (b) - (iii), (c) - (ii), (d) - (i)

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

उत्तर - आनंदाला पारावार न उरणे म्हणजे खूप आनंद होणे होय.

वाक्यात उपयोग - सुमित यू.पी.एस.सी. परीक्षा पास झाल्यावर त्याच्या आईवडिलांचा आनंदाला पारावार उरला नाही.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

Additional Information

• मग्न होणे म्हणजे तल्‍लीन होणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - गाण्याची आवड असल्याने अनिल नेहमी गाणे गाण्यात मग्न होत असे.
• आहारी जाणे म्हणजे पूर्णपणे स्वाधीन होणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - अवेळी जेवण, व्यायामाची कमतरता, फास्ट फूडच्या जास्त प्रमाणात आहारी जाणे या कारणामुळे माणसाला पोटाचे विकार होतात.
• उत्साह निर्माण होणे म्हणजे स्फूर्ती येणे होय.
  • वाक्यात उपयोग - आपल्याला आवडणाऱ्या गोष्टी करायला मिळाल्याने आपल्यालामध्ये नेहमी उत्साह निर्माण होतो.

उत्तर - नक्षा उतरणे या वाक्प्रचाराचा योग्य अर्थ गर्व नष्ट होणे हा होईल.

वाक्यात उपयोग - शिवाजी महाराजांनी अनेक शत्रूंचा लढाईत पराभव करून त्यांचा नक्षा उतरविला.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.

Additional Information

• उगम होणे याचा अर्थ सुरुवात होणे असा होतो.
• तोंडाची वाफ दवडणे याचा अर्थ निरर्थक बडबड करणे असा होतो.
• तारांबळ उडणे याचा अर्थ गडबड होणे असा होतो.

वाक्प्रचार- शब्दश: होणाऱ्या अर्थापेक्षा भिन्न व विशिष्ट अर्थाने रुढ होऊन बसलेल्या शब्दसमूहाला ‘वाक्प्रचार’ असे म्हणतात.

"बाजीरावचा नातू असणे" या वाक्प्रचाराचा अर्थ "मिजासखोर माणूस" असा आहे.

उत्तर - जिवाचे कान करून ऐकणे या वाक्प्रचारासाठी सर धडा शिकवत असताना सोहन जिवाचे कान करून ऐकत असतो. हे योग्य वाक्य होईल.

जिवाचे कान करून ऐकणे म्हणजे खूप लक्ष देऊन ऐकणे होय.

वाक्प्रचार - मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ठ अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.