Question
Download Solution PDFखालीलपैकी कोणती संस्था भारतातील दारिद्र्यरेषेची गणना करण्यासाठी नमुना सर्वेक्षण करते?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFNSSO (राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षण कार्यालय) हे योग्य उत्तर आहे.
Key Points
- राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षण कार्यालय (NSSO) ही भारतातील नमुना सर्वेक्षण करण्यासाठी जबाबदार असलेली संस्था आहे, ज्यामध्ये दारिद्र्यरेषेची गणना करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या सर्वेक्षणांचा समावेश आहे.
- NSSO भारत सरकारच्या सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाच्या अंतर्गत कार्यरत आहे. देशातील विविध सामाजिक-आर्थिक पैलूंवर नमुना सर्वेक्षण करणारी ही भारतातील सर्वात मोठी संस्था आहे.
- उत्पन्न, खर्च, रोजगार आणि दारिद्र्य यासह विविध सामाजिक-आर्थिक निर्देशकांवरील डेटा गोळा करण्यासाठी NSSO नियमित घरगुती सर्वेक्षण करते. या सर्वेक्षणांमध्ये प्रातिनिधिक डेटा गोळा करण्यासाठी देशातील विविध क्षेत्रांतील घरांचे नमुने घेतले जातात.
- भारतातील दारिद्र्यरेषा NSSO ने केलेल्या या नमुना सर्वेक्षणांद्वारे गोळा केलेल्या आकडेवारीच्या आधारे निर्धारित केली जाते.
- दारिद्र्यरेषा हा एक महत्त्वाचा मापदंड आहे ज्याचा वापर दारिद्र्य प्रमाणाचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि देशातील दारिद्र्य निर्मूलनासाठी धोरणे आणि कार्यक्रम तयार करण्यासाठी केला जातो.
Additional Information
- हे नमूद करण्यासारखे आहे की केंद्रीय सांख्यिकी कार्यालय (CSO), सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेली आणखी एक संस्था, राष्ट्रीय उत्पन्न, आर्थिक वाढ आणि इतर आर्थिक निर्देशकांसह विविध सांख्यिकीय डेटाचे संकलन आणि विश्लेषण करण्यात गुंतलेली आहे. तथापि, दारिद्र्यरेषेची गणना करताना प्राथमिक जबाबदारी NSSO ची असते.
- अर्थ मंत्रालय आणि भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) दारिद्र्यरेषेची गणना करण्यासाठी नमुना सर्वेक्षण आयोजित करण्यात थेट सहभागी नाहीत. तथापि, ते NSSO आणि CSO सारख्या संस्थांद्वारे प्रदान केलेला डेटा आणि विश्लेषण धोरणनिर्मिती आणि आर्थिक नियोजन हेतूंसाठी वापरू शकतात.
Last updated on Jul 8, 2025
-> The Staff Selection Commission released the SSC GD 2025 Answer Key on 26th June 2025 on the official website.
-> The SSC GD Notification 2026 will be released in October 2025 and the exam will be scheduled in the month of January and February 2026.
-> Now the total number of vacancy is 53,690. Previously, SSC GD 2025 Notification was released for 39481 Vacancies.
-> The selection process includes CBT, PET/PST, Medical Examination, and Document Verification.
-> The candidates who will be appearing for the 2026 cycle in the exam must attempt the SSC GD Constable Previous Year Papers. Also, attempt SSC GD Constable Mock Tests.